ABS Nedir? ABS ne demek sorusuna İngilizce’den gelen Anti-lock Braking System’in açılımının, kısaltılmış hali şeklinde yanıt verebiliriz. Türkçe’ye de “Patinaj önleyici fren sistemi” şeklinde çevrilmiş. ABS, araçların frenleme esnasında tekerleklerin kilitlenerek kaymayı önleyip daha kısa fren mesafelerinin ortaya çıkmasına yardımcı olur bu durum da sürüş güvenliğini arttırır. ABS Ne demek konusuna kıs bir giriş yaptıktan sonra sistemin nasıl çalıştığına, daha sonra da meşhur “ABS Işığı neden yanar” sorusuna değinelim.
İçindekiler
ABS Nedir?
ABS Nedir? ABS, yeni nesil otomobillerin hepsinde standart özellik olarak tanımlanan ve fren performansını arttırıp, frenleme mesafesinin düşürülmesine yarayan en önemli güvenlik sistemlerinin başında yer alır. ABS Frenleme sistemine ek bir sistemi olarak kurulmuştur.
ABS sistemi, fren pedalına basıldığında fren hidroliği yerine elektrohidrolik bir valf kullanarak frenlemeyi kontrol eder. Sistemin sensörleri, aracın hızını, tekerleklerin dönüş hızını ve kayma durumunu sürekli takip ederek çalışır. Bu bilgileri Elektronik kontrol ünitesi (ECU) ‘la birlikte harmanlar. Eğer tekerleklerin dönüş hızı, aracın hızından daha yavaşsa, sistem frenleme basıncını azaltarak tekerleklerin tekrar dönmesini sağlar. Böylece tekerleklerin kilitlenmesi ve kayması engellenir.
ABS Ne işe yarar?
ABS Ne işe yarar? ABS sistemi, kaygan zeminlerde veya ani frenleme durumlarında devreye girer. Frene basınca “Tak, tak, tak” sesini eminiz ki her otomobil sürücüsü duymuştur. Sürücülerin araçları kontrol etmelerini kolaylaştırır ve kazaların önüne geçer. ABS sistemi, genellikle araçlarda standart donanım olarak sunulur. Sistemin devreye girdiği en yaygın ortam olarak şunları sıralayabiliriz,
- Buzlu Zemin: Buzlu zeminde frenleme yaptığınızda otomobil direkt kayar. Fakat kaymaması için ABS sistemi frenleme kuvvetine müdahalede bulunur. Aracın kaymaya başladığı lastiği kilitler ve direksiyonun kontrolünü sürücüye emanet eder.
- Yağmurlu Havalarda: Yağmurlu havalarda ön lastikleriniz suya düşüp, arka lastikleriniz normal zeminde kaldığında frenleme yaparsanız “spinleme” dediğimiz durumu yaşarsınız. Fakat, ABS böyle bir durumda devreye girerek otomobili sağlıklı bir yapıya büründürür.
- Yüksek Hızda Frenleme: Yüksek hızla ani frenleme yaparsanız aracınız direkt olarak kayar. Bu durum, otomobilin kendi etrafında dönmesi işin daha da kötüsü takla atmasına kadar uzanan sorunlara neden olur. ABS kayan lastiği kilitler ve bu sorunları ortadan kaldırır.
ABS sistemi olan bir araçta her tekerlek için ayrı ayrı hız sensörleri vardır. Bu sensörler lastiklerin dönme hızını sürekli takip eder. ABS, frenleme aşamasında tekerleklerin kilitlenmesini engellemek adına tekerleklerin hızındaki değişim ve uygulanan fren basıncına otomatik bir şekilde müdahale eder. Yapmış olduğu bu müdahale de aracın savrulmasını, kaymasını ve direksiyon hakimiyetinin ortadan kalkmasını engeller. Bu sistem, frenleme sistemine ek olarak kurulan ve daha güvenli bir frenlemeye neden olup, sürüş performansının arttırılmasına olanak tanıyan komplike bir yapıdır. Bu yapı da aşağıdaki sonuçlara neden olur.
ABS Ne işe yarar sorusuna liste halinde madde madde yanıt verelim,
- Tekerlerin kilitlenmesini önler, bu da aracın kaymasını engeller.
- Fren mesafesini kısaltır. Özellikle ani frenlerde durma mesafesini çok etkiler.
- Yoldan çıkma, aracın savrulması gibi istenmedik durumların önüne geçer.
- Frenleme anında direksiyon kontrolünün sürücüde kalmasına neden olur. Aksi durumda araç kayar ve siz direksiyonu çevirseniz de o bildiği gibi gider.
ABS tüm bu işlemleri kendisine bağlı olan parçalar eşliğinde yapar. Bu nedenle sistemi daha yakından tanıyabilmek için çalışma prensibini biraz daha geniş ele alalım.
ABS Sisteminin Çalışma Prensibi
ABS Çalışma prensibi itibariyle 4 ana parçadan söz edebiliriz. En büyük yardımcıları şunlardır,
- ECU-Elektronik kontrol ünitesi
- Hız sensörleri (Her lastik için ayrı ayrı)
- Valfler
- Hidrolik kontrol ünitesi (Pompa)
Tüm lastiklerde ayrı ayrı konumlandırılmış hız sensörleri, tekerlerin dönme hızı ve açısını sürekli takip eder ve topladığı verileri de ECU yani Elektronik Kontrol Ünitesine aktarır. Bu parçayı aracın ANA BEYNİ olarak düşünebilirsiniz. Elektrik kontrol ünitesi de bu sensörden gelen verileri değerlendirerek araca ne gibi bir müdahalede bulunması gerektiğine ya da hiçbir şey yapılmaması kanaatini uygular. ECU, otomobilin tüm fonksiyonlarını kontrol eder ve arıza durumunda tüm sistemi bir noktaya yığabilir.
Otomobil kullanıcısı frene bastığı an eğer bir müdahale gerekirse bu durumu Pompaya (Hidrolik kontrol ünitesi) iletir. Daha sonra da pompa ve valfler devreye girer. Pompa, hidrolik basıncı yükseltir ya da düşürür. Valfler de ana silindirden gelen basıncı ölçerek frenlere aktarımını üstlenir.
Sistem bu kadar komplike olduğu için, herhangi bir arızada otomobil sahibine uyarı verir. ABS ışığı neden yanar, bu konuyu ele alalım.
ABS Işığı neden yanar?
ABS Işığı neden yanar? Öncelikle içinizi ferahlatacak bir konudan başlayalım. ABS sistemi, frenlerin tutmasına engel değildir. Yani, ABS Işığı yanıyor frenlerim kötü endişesine girmenize gerek yok. ABS Frenlemeye ek bir sistemdir. Arızalı olması durumunda da normal fren sistemi kullanılır. Eski nesil araçlarda ABS nasıl yoksa, kendi aracınızı da öyle düşünebilirsiniz.
ABS fren arızasının büyük bir çoğunluğu parçalar arasındaki kopmalar, gevşemeler nedeniyle ortaya çıkar. Bunu da sistemi devreye almaya zorlayarak aşmaya çalışın.
ABS Işığı nasıl söndürülür?
ABS ışığı nasıl söndürülür sorusuna elektronik bir arızaysa derman olabiliriz. Tabiki, sensör ya da valflerde bir sorun varsa bu yöntem işe yaramaz. En sağlıklı sonucu clip cihazına bağlayarak sisteme tarayıp ulaşabilirsiniz. Fakat, yapacağınız bir şey var ki sistemi devreye almaya zorlamak.
Zaman zaman sensörüler arasındaki senkronizasyon bozukluğunda ABS ışığı yanabiliyor. Bu durumda otobana çıkın ve müsait bir ortam arayın. Yaklaşık 100 KM hızla giderken üst üste ani fren yapın. “Tak tak tak” diye bir ses duyarsanız bilin ki ABS devreye girdi, kısa bir süre sonra da lamba sönecektir.
Sonuç olarak, ABS sistemi araçların frenleme performansını arttıran ve sürüş güvenliğini sağlayan bir sistemdir. ABS sistemi, modern araçlarda standart olarak bulunur ve sürücülerin güvenli bir sürüş deneyimi yaşamasına yardımcı olur.
Sık Sorulan Sorular – ABS Nedir?
Bu bölümde hazırladığımız ABS Nedir – ABS Ne işe yarar – ABS Lambası neden yanar konusunda, siz değerli takipçilerimizin uzmanlarımıza yönlendirmiş olduğu en sık sorulan soruları derledik. Özet niteliğinde okuyup, konu hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Ayrıca ABS Nedir – ABS Ne işe yarar – ABS Lambası neden yanar konusunda aklınıza takılanları, sormak istediklerinizi ya da deneyimlerinizi bizlerle YORUMLAR bölümünden paylaşırsanız yayınlamaktan mutluluk duyacağımızı bilmenizi isteriz.
ABS ne anlama gelir?
ABS, tekerleklere konumlandırılan sensörlerle daha sağlıklı frenleme sisteminin tanımıdır. Bu sistemle araçların kızaklaması, kayması, savrulması gibi olumsuz eylemlerin önüne geçilir.
ABS Ne zaman devreye girer?
ABS ihtiyaç halinde devreye girer. Elektronik kontrol ünitesi (ECU) sürekli lastiklerin verilerini analiz eder. İhtiyaç halinde de valflerle ABS’yi devreye sokar.
